???? در بخش قبلی، در مورد اعمال و افعال انسانها بحث نمودیم، در این بخش به ادامه ی باور ها و عقیده ی یک مسلمان در مورد تعیین تقدیر انسانها بحث میکنیم:
???? ۳ -تقسیم نمودن انسان ها به دو گروه مؤمن و کافر
بیرون آوردن آدمیزاد بعد از آفریدنش از کمر آدم و تقسیم آن‌ها به دو گروه مؤمن و کافر یا بهشتی و جهنمی:
رسول کریم صلی الله وعلیه وسلم در حدیثی فرمودند:
???? امام مالک، ترمذی و ابوداود از مسلم بن یسار روایت کرده‌اند که از عمر بن خطاب (رض) در مورد آیه ی ۱۷۲ سوره ی اعراف پرسیده شد:
????(اي پيغمبر! براي مردم بيان كن) هنگامي را كه پروردگارت فرزندان آدم را از پشت آدميزادگان (در طول اعصار و قرون) پديدار كرد و (عقل و ادراك بدانان داد تا عجایب و غرایب گيتي را دريابند و از روي قوانين و سنن منظّم و شگفت‌انگيز هستي، خداي خود را بشناسند و بالاخره با خواندن دلایل شناخت يزدان در كتاب باز و گسترده جهان، انگار خداوند سبحان) ايشان را بر خودشان گواه گرفته است (و خطاب بدانان فرموده است) كه:
????آيا من پروردگار شما نيستم؟ آنان (هم به زبان حال پاسخ داده و) گفته‌اند: آري! گواهي مي‌دهيم (تويي آفریدگار. ما دلایل و براهين جهان را موجب اقرار و اعتراف شما مردمان كرده‌ايم) تا روز قيامت نگویيد ما از اين (امر خداشناسي و يكتاپرستي) غافل و بي‌خبر بوده‌ايم. (اعراف:١٧٢) (۱)
???? عمر (رض) در پاسخ گفت: از رسول الله صلی الله وعلیه وسلم شنیدم که فرمود:
????خداوند آدم را آفرید، سپس بر پشتش دستی کشید، همه‌ي فرزندانش را از آن بیرون آورد، سپس فرمود:
این‌ها را برای بهشت آفریده‌ام و مانند بهشتیان عمل می‌کنند و این‌ها را برای جهنم آفریده‌ام و مانند جهنمیان عمل می‌کنند.
???? مردی گفت: ای رسول خدا! اگر جریان از این قرار است پس چرا عمل کنیم؟
پیامبر خدا (صلی الله علیه وسلم) فرمودند:
????خداوند اگر کسی را برای بهشت بیافریند، مانند بهشتیان عمل می‌کند، تا از دنیا می‌رود و بر همان اعمال باقی می‌ماند، و خداوند او را به بهشت میبرد، و اگر اهل دوزخ باشد، تا هنگام مرگ مانند آن‌ها زندگی می‌کند، و بعد از مرگ خداوند او را به دوزخ میبرد. (۲)
???? ابن عباس م روایت می‌کند که رسول الله صلی الله وعلیه وسلم فرمودند:
????ايشان را بر خودشان گواه گرفته است (و خطاب بدانان فرموده است) كه:
???? آيا من پروردگار شما نيستم؟
آنان (هم به زبان حال پاسخ داده و) گفته‌اند: آري! گواهي مي‌دهيم (تويي آفریدگار. ما دلايل و براهين جهان را موجب اقرار و اعتراف شما مردمان كرده‌ايم) تا روز قيامت نگوييد ما از اين (امر خداشناسي و يكتاپرستي) غافل و بي‌خبر بوده‌ايم.
يا اين كه نگوييد: نياكان ما پيش از ما شرك ورزيدند و ما هم فرزندان آنان بوديم آيا به سبب كاري كه باطل‌گرايان (يعني نياكان مشرك ما كه بنيانگذاران بت‌پرستي بوده‌اند) كرده‌اند ما را (مجازات مي‌كني و در روز رستاخيز با عذاب خود) نابودمان مي‌گرداني؟ (۳)
???? عبدالله بن عمرو (رض) فرمودند:
????خداوند مخلوقات را در تاریکی آفرید، سپس نور خود را بر آن‌ها تاباند، هر کس چیزی از آن گرفته باشد هدایت یافته و هر کس از آن محروم شده باشد گمراه گشته است.
????راوی می‌گوید: بر اساس این دلیل می‌گویم: قلم بر علم گذشته ی خداوند خشک شده است چیزی دیگر را خارج از علم گذشته ی خداوند نمی‌نویسند. (۴)
???? ۴ ـ نوشتن و قلم زدنِ بهشتیان و جهنمیان:
از عبدالله بن عمرو بن عاص (رض) چنین روایت شده است:
????روزی پیامبر خدا صلی الله وعلیه وسلم در حالی که دو کتاب در دست داشت بر ما وارد شد و فرمود:
???? می‌دانید این‌ها چه چیزهايی هستند؟
گفتیم: نه ای رسول خدا، به ما خبر نمی‌دهید؟
???? در مورد کتاب دست راست فرمود:
این کتاب پروردگار جهانیان است، مشخصات کاملِ همه ی بهشتیان درآن نوشته شده است، از تعداد آن نه چیزی کم میشود و نه فزونی می‌یابد.
???? سپس در مورد نوشته ی دست چپ فرمود:
این هم کتاب پروردگار جهانیان است، مشخصات کامل همه ی جهنمیان در آن نوشته شده، نه کسی زیاد میشود و نه کم می‌گردد.
صحابه عرض کردند:
????اگر چنین است و همه ی کارها تمام شده چرا ما برای رسیدن به بهشت عمل کنیم؟
پیامبر خدا (ص) فرمودند:
????در گفتار و کردار راه درست را پیش بگیريد و میانه رو باشید، چون سرانجام بهشتیان با کارهای اهل بهشت ختم میشود و عاقبت جهنمیان با کارهای اهل دوزخ به پایان می رسد هر چند قبل از آن کارهای دیگری انجام داده باشند.
????سپس پیامبر خدا (ص) با دستانش اشاره کرد و کتاب ها را انداخت و فرمود:
????خداوند فارغ شده گروهی به بهشت می‌روند و گروه دیگر رهسپار جهنم می‌گردند. (۵)
???? ۵ ـ اندازه گیری شب قدر و اندازه گیری روزانه:
قبلاً بیان کردیم که الله تعالی پنجاه هزار سال قبل از آفرینش زمین و آسمان تقدیر بندگان را مقدر و تعیين نمود، و نصوص فراوانی از قرآن و سنت مبارک رسول کریم صلی الله وعلیه وسلم بیانگر این است که دو نوع تقدیر و اندازه گیری وجود دارد:
????۱- اول: شب قدر
اندازه گیری سالانه که در شب قدر صورت می‌گیرد.
???? الله سبحانه وتعالی در آن شب تمام رخدادهای سال آینده را از مرگ و میر، روزی و اجل و غیره در لوح محفوظ ثبت و ضبط می‌نماید.
قرآن کریم می‌فرماید:
????ما قرآن را در شب پرخير و بركتي فرو فرستاده‌ايم.
ما همواره بيم‌دهنده (كافران و مشركان و ظالمان، با ارسال پيغمبران به سوی شان) بوده‌ايم در اين شب مبارك، هرگونه كار حكيمانه ای بيان و مقرّر گشته است.
كار و باری كه از سوی ما صادر و بدان دستور داده شده است (و در قرآن براي انسانها روانه گشته است و) ما فرستنده ی (محمّد و همه پیامبران، و قرآن و همه كتابهای آسمانی) بوده‌ايم. دخان:٣–٥ (۶)
????۲- دوم: اندازه گیری روزانه
تقدیر و اندازه گیری روزانه است:
???? یعنی مرتب کردن چیزهايی که در گذشته برای آن موجود مقدر گشته است.
الله سبحانه وتعالی می‌فرماید:
???? همه ی چيزها و همه ی كسانی كه در آسمان‌ها و زمين اند (به زبان حال يا قال، روزی و نياز خود را) از خداوند درخواست مي‌كنند. او پيوسته دست اندركارِ كاری است. (۷)
???? ابن جریر از منیب بن عبدالله روایت می‌کند که وقتی رسول خدا صلی الله وعلیه وسلم آیه ی فوق را تلاوت نمود، عرض کردیم:
????ای رسول خدا! کار خداوند چیست؟
فرمودند:
????بخشش گناه، گشایش مشکلات، به قدرت رساندن گروهی و نابود كردن گروهِ دیگر است.
????خلاصه ی نظریه های مفسران در مورد آیه:
????زنده کردن و میراندن، آفریدن و روزی رساندن، عزیز و ذلیل کردنِ اقوام، شفا بخشیدن به بیمار، نجات دادن درمانده، گشایش سختیها، پاسخ فریادها، نیازها و خواسته‌ها، بخشش گناهان و امور بی‌شمار دیگری از جمله کارهای روزانه ی الله سبحانه و تعالی است.
برادر وخواهر مسلمان!
???? تمام موضوعات این مضمون به استناد آیات قرآن کریم و احادیث نبوی تهیه شده است. طبق معمول در صفحه ی فیسبوک همیشه منفی بافان و کج فکران، قبل از اینکه تمام مضمون را بخوانند، بناحق بالای موارد قضأ وقدر ایراد میگیرند.
ان شأ الله تا نشربخش بعدی تقاضای من از شما در مورد این مبحث این است تا صبور باشید و تمام بخش ها را متدبرانه تعقیب کنید.
هر بخش لازم و ملزم بخش دیگر است.
???? پس صبر را پیشه کنید و در این مبحث خود را عالم سازید و به ناحق و بدون علمِ کافی در مبحث قضأ و قدر نپیچید تا از لغزش مهلک در ایمان خودداری کرده، بناحق خود را در تهلکه نیاندازید.
ا.ج.ع
ادامـــه دارد…
