آفریننده ی همه ی اشیاء الله سبحانه وتعالی است
???? در بخش های قبلی به چهار رکن اساسی ایمان به تقدیر اشاره نمودیم و ادانستیم که ایمان به تقدیر دارای چهار رکن اساسی است، هر کس بدانها اقرار کند و ایمان بیاورد، ایمانش کامل و سالم است و هر کس یکی از آنها را نپذیرد در حقیقت ایمانش ناقص می باشد.
- ????۱ـ ایمان به علم و آگاهی گسترده و فرا گیرِ الله سبحانه وتعالی.
- ????۲- ایمان به ثبت همه ی رخدادها و حوادث در لوح محفوظ.
- ????۳- ایمان به اراده، مشیت و قدرت مطلق پروردگار.
بدین معنی که هر چه اراده کند رخ می‌دهد و هر چه اراده نکند، رخ نخواهد داد. - ????۴ـ آفریننده ی همه ی اشیاء الله سبحانه وتعالی است و در آفرینش موجودات هیچ همباز و شریکی ندارد.
در بخش های قبلی، دو رکن اول را مورد بحث قرار دادیم، و حال رکن سوم:
???? ۳- ایمان به اراده، مشیّت و قدرت مطلق پروردگار:
این اصل مقتضی ایمان آوردن به قدرت اجرايی و اراده ی گسترده ی خداوند میباشد، هر آنچه خداوند بخواهد اتفاق می افتد و هر چه را اراده نکند رخ نمیدهد، در زمین و آسمان هیچ حرکت و دگرگونی بدون اراده اش به وقوع نمی پیوندد، در مملکت پهناور هستی تنها ارادهي خداوند اجرا میشود.
در قرآن مجید آیات فراوانی وجود دارد که بیانگر اثبات این امر می باشد.
الله تعالی میفرماید:
???? وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ (تکویر ۱۲۹)
????و شما اراده نمیکنید مگر اينكه خداوند -پروردگار جهانيان- اراده كند و بخواهد!
????وَلَوْ أَنَّنَا نَزَّلْنَا إِلَيْهِمُ الْمَلَائِكَةَ وَكَلَّمَهُمُ الْمَوْتَىٰ وَحَشَرْنَا عَلَيْهِمْ كُلَّ شَيْءٍ قُبُلًا مَّا كَانُوا لِيُؤْمِنُوا إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّهُ وَلَٰكِنَّ أَكْثَرَهُمْ يَجْهَلُونَ (انعام ۱۱۱)
????(و حتّی) اگر فرشتگان را بر آنها نازل می‌کردیم، و مردگان با آنان سخن می‌گفتند، و همه چیز را در برابر آنها جمع می‌نمودیم، هرگز ایمان نمی‌آوردند؛ مگر آنکه خدا بخواهد! ولی بیشتر آنها نمی‌دانند!
????وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ (انعام ۱۱۲)
????و اگر پروردگارت می‌خواست، چنین نمی‌کردند؛ (و می‌توانست جلو آنها را بگیرد؛ ولی اجبار سودی ندارد.) بنابر این، آنها و تهمتهایشان را به حال خود واگذار!
???? إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَن يَقُولَ لَهُ كُن فَيَكُونُ (یس ۸۲)
????فرمان او چنین است که هرگاه چیزی را اراده کند، تنها به آن می‌گوید: «موجود باش!»، آن نیز بی‌درنگ موجود میشود!
????مَن يَشَإِ اللَّهُ يُضْلِلْهُ وَمَن يَشَأْ يَجْعَلْهُ عَلَىٰ صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ
????هر کس را خدا بخواهد (و مستحق باشد،) گمراه می‌کند؛ و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند،) بر راه راست قرار خواهد داد.
???? اراده مؤثر و قدرت فراگیر الله تعالی در آنچه واقع شده یا میشود قابل جمع است، ولی در محال و چیز ممکنی که رخ نمیدهد و قابل جمع نیست از هم جدا میشوند.
به عبارت دیگر هر چه را که الله تعالی بخواهد با قدرتش انجام می دهد و هر چه را كه نخواهد چون اراده بدان تعلق نگرفته انجام نمیگیرد، از این رو علت عدم وقوع، تعلق نگرفتن اراده است نه عدم قدرت و توانایی بر انجام آن کار.
الله سبحانه وتعالی میفرماید:
َ ????وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا اقْتَتَلُوا وَلَٰكِنَّ اللَّهَ يَفْعَلُ مَا يُرِيدُ (بقره ۲۵۳)
اگر خدا می‌خواست، با هم پیکار نمی‌کردند؛ ولی خداوند، آنچه را می‌خواهد، (از روی حکمت) انجام می‌دهد (و هیچ‌کس را به قبول چیزی مجبور نمی‌کند)
???? وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَمَعَهُمْ عَلَى الْهُدَىٰ فَلَا تَكُونَنَّ مِنَ الْجَاهِلِينَ (انعام ۱۳۵)
????امّا اگر خدا بخواهد، آنها را (به اجبار) بر هدایت جمع خواهد کرد. (ولی هدایت اجباری، چه سودی دارد؟) پس هرگز از جاهلان مباش.
????وَلَوْ شَاءَ اللَّهُ مَا أَشْرَكُوا وَمَا جَعَلْنَاكَ عَلَيْهِمْ حَفِيظًا وَمَا أَنتَ عَلَيْهِم بِوَكِيلٍ (انعام ۱۰۷)
????اگر خدا می‌خواست، (همه به اجبار ایمان می‌آوردند،) و هیچ یک مشرک نمی‌شدند؛ و ما تو را مسؤول (اعمال) آنها قرار نداده‌ایم؛ و وظیفه نداری آنها را (به ایمان) مجبور سازی!
????وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ لَآمَنَ مَن فِي الْأَرْضِ كُلُّهُمْ جَمِيعًا أَفَأَنتَ تُكْرِهُ النَّاسَ حَتَّىٰ يَكُونُوا مُؤْمِنِينَ (یونس ۹۹)
????و اگر پروردگار تو می‌خواست، تمام کسانی که روی زمین هستند، همگی به (اجبار) ایمان می‌آوردند؛ آیا تو می‌خواهی مردم را مجبور سازی که ایمان بیاورند؟! (ایمان اجباری چه سودی دارد؟!
???? أَلَمْ تَرَ إِلَىٰ رَبِّكَ كَيْفَ مَدَّ الظِّلَّ وَلَوْ شَاءَ لَجَعَلَهُ سَاكِنًا ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا (فرقان ۴۵)
????آیا ندیدی چگونه پروردگارت سایه را گسترده ساخت؟! و اگر می‌خواست آن را ساکن قرار می‌داد؛ سپس خورشید را بر وجود آن دلیل قرار دادیم!
????آیات فراوان دیگری نیز وجود دارند که عدم وقوع را منوط به عدم اراده می دانند نه به عدم قدرت و توانايی ذاتِ پاکِ الله سبحانه وتعالی بر انجام آن کارها؛ چون الله تعالی بر هر کاری چیره و تواناست.
????۴ـ و حال رکن چهارم: آفریننده ی همه ی اشیاء الله سبحانه وتعالی است و در آفرینش موجودات هیچ همباز و شریکی ندارد.
ذات پاک الله سبحانه و تعالی آفریننده ی هر چیزی است، اوست که مخلوقات را آفریده و شکل داده و ایجاد نموده، آفریدگار و سازنده تنها اوست و دیگران مخلوق و پرورش یافته هستند.
هر چیزی را که او آفریده، حافظ و ناظر آن است، از زمین و زمان، تا قضأ و قدر.
الله تعالی میفرماید:
????اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (زمر ۶۲)
????خداوند آفریدگار همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیا است.
???? بَلَىٰ وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ (یس ۸۱)
????آری (می‌تواند)، و او آفریدگار داناست!
????الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ (انعام ۱)
????ستایش برای خداوندی است که آسمانها و زمین را آفرید، و ظلمتها و نور را پدید آورد.
???? يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُم مِّن نَّفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً (نسأ ۱)
????اي مردمان! از (خشم) پروردگارتان بپرهيزيد. پروردگاري كه شما را از يك انسان بيافريد و (سپس) همسرش را از نوع او آفريد، و از آن دو نفر مردان و زنان فراواني (بر روي زمين) منتشر ساخت.
???? وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (انبیأ ۳۳)
????او کسی است که شب و روز و خورشید و ماه را آفرید؛ هر یک در مداری در حرکتند!
????الله متعال خالق همه چیز است، چه خیر و چه شر فقط الله سبحانه وتعالی است آنرا می آفریند و تا اراده نکند نه خیری به ما می رسد و نه شری، پس الله متعال خالق همه چیز است، چنانکه می فرماید :
????« قُلِ اللّهُ خَالِقُ کُلِّ شَیْءٍ وَهُوَ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ» (رعد ۱۶).
????بگو: «خدا خالق همه چیز است؛ و اوست یکتا و پیروز».
خیر و شر هر دو مخلوق الاه سبحانه وتعالی است.
با وجود این، الله تعالی از شر و گناه خشنود نیست، چنانکه می فرماید :
????« إِن تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنکُمْ وَلَا یَرْضَی لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِن تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ» (زمر ۷).
????«اگر کفر ورزید، بدانید که خدا از شما بی‌نیاز است»
یعنی: حق تعالی از ایمان و عمل شما بی‌نیاز است و این شما هستید که به او نیازمندید زیرا شما هستید که از کفر، زیان و از ایمان نفع می‌برید.
????«ولی» حق تعالی «برای بندگانش کفر را نمی‌پسندد»
لذا به کفر امر هم نمی‌کند، هرچند که همه چیز به اراده اوست و خواسته ی شما نافذ نیست مگر در صورتی‌که الله تعالی خود بخواهد.
???? پس مشیت الله تعالی چیزی است و پسند و محبت و امر وی چیز دیگری.
«و اگر سپاس دارید» با ایمان، عبادت و عمل صالح «آن را برای شما می‌پسندد»
دلیل اینکه حق تعالی شکر وسپاس را برای بندگان خویش می‌پسندد، این است که:
???? شکر سبب سعادت و خوشبختی آنها در دنیا و آخرت است.
????الله سبحانه وتعالی خیر را می آفریند وبرای کسی که آنرا بطلبد راضی و خشنود است.
و او تعالی شر را می آفریند، ولی برای کسی که آنرا بطلبد راضی و خشنود نیست.
????پس درست است که الله متعال آفریننده و خالق شر است، اما اعمال او تعالی شر نیستند،
بعبارتی از اعمال الهی شری صادر نمی شود و مرتکب شر نمی‌شود بلکه بندگانش مرتکب آن میشوند یعنی با اعمالشان آنرا کسب می کنند،
????و از آنجائیکه سنت الهی بر آنست که انسانها در میدان آزمایش قرار بگیرند و اختیار داشته باشند تا راه شر و یا خیر را بپیمایند، ممکن است کسانی به اختیار خویش شر را بطلبند و الله متعال است که آن عمل (شر) را برایشان می آفریند ولی آنها هستند که شر را کسب کردند،
???? و الله متعال به عمل آنها راضی و خشنود نیست، اما سنت او مبنی بر مختار بودن انسانها مقتضی آنست که شر و خیر را برای بندگانش بیافریند تا در انتخاب آزاد باشند.
???? از بخش اول تا ششم موارد زیادی را در مورد قضأ وقدر دانستیم و ان شأ الله در بخش های بعدی بحث های جدی تری را خدمت تان تقدیم خواهم کرد.
???? تمام موضوعات این مضمون به استناد آیات قرآن کریم و احادیث نبوی تهیه شده است. طبق معمول در صفحه ی فیسبوک همیشه منفی بافان و کج فکران، قبل از اینکه تمام مضمون را بخوانند، بناحق بالای موارد قضأ وقدر ایراد میگیرند.
ان شأ الله تا نشربخش بعدی تقاضای من از شما در مورد این مبحث این است تا صبور باشید و تمام بخش ها را متدبرانه تعقیب کنید.
هر بخش لازم و ملزم بخش دیگر است.
پس صبر را پیشه کنید و در این مبحث خود را عالم سازید.
ا.ج.ع
ادامــه دارد….
صفحه اول قضا و قدر (فهرست تمام بخش ها )
بخش بعدی
