اعمال و افعال انسانها
???? در بخش قبلی، در مورد علم مطلق الهی بحث نمودیم، در این بخش به ادامه ی باور ها و عقیده ی یک مسلمان در مورد بحث چهارم، خدمت شما عزیزان روشنی می اندازم.
????الله سبحانه و تعالی آفریننده ی هر چیزی است:
دلایل دیگری وجود دارند که ثابت می‌کنند الله تعالی آفریننده ی هر چیزی است، اوست که مخلوقات را آفریده و شکل داده و ایجاد نموده، آفریدگار و سازنده تنها اوست و دیگران مخلوق و پرورش یافته هستند. خداوند می‌فرماید:
????اللَّهُ خَالِقُ كُلِّ شَيْءٍ ۖ وَهُوَ عَلَىٰ كُلِّ شَيْءٍ وَكِيلٌ (زمر:٦٢)
????خداوند آفريدگار همه چيز است و حافظ و ناظر بر همه اشيا است.
???? بَلَىٰ وَهُوَ الْخَلَّاقُ الْعَلِيمُ (يس:٨١)
????آري! (مي‌تواند چنين كند) چرا كه او آفريدگار بس آگاه و داناست.
????الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَجَعَلَ الظُّلُمَاتِ وَالنُّورَ ۖ ثُمَّ الَّذِينَ كَفَرُوا بِرَبِّهِمْ يَعْدِلُونَ (انعام:١)
????ستايش براى خداوندى است كه آسمانها و زمين را آفريد، و ظلمتها و نور را پديد آورد; اما كافران براى پروردگار خود، شريك و شبيه قرارمیدهند (با اينكه دلايل توحيد و يگانگى او، در آفرينش جهان آشكار است)!
????يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً ۚ (نساء:١)
????اي مردمان! از (خشم) پروردگارتان بپرهيزيد. پروردگاري كه شما را از يك انسان بيافريد و (سپس) همسرش را از نوع او آفريد، و از آن دو نفر مردان و زنان فراواني (بر روي زمين) منتشر ساخت.
????وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ ۖ كُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ (انبياء:٣٣)
????او كسي است كه شب و روز خورشيد و ماه را آفريد; هر يك در مداري در حركتند!
???? ۵- ایمان کامل داشتن بر این که کردار بندگان، مخلوق و مقدر است:
????بندگان و کردارشان در مجموعه ی مخلوقات الله سبحانه وتعالی قرار میگیرند.
???? الله سبحانه وتعالی به بندگانی که رفتار و کرداری از آنها سر می‌زند، داناست، و همه را در لوح محفوظ ثبت و ضبط نموده است، آفریدن آنها بر اساس همان نقشه‌ی قبلی صورت گرفت، و تقدیر الله تعای در مورد آنها به وقوع پیوست،
???? و همان راه و مسیر را پیمودند که در علم وسیع الله تعالی گذشته بود، کسی که در لوح محفوظ در لست هدایت‌شد‌گان قرار داشت به همان مسیر هدایت شد،
????و گمراه‌شد‌گان هم بر همین اساس گمراه شدند، در علم ازل اهل بهشت را می‌دانست و پیمودن راه را برای آنها میسر ساخت و اهل جهنم هم از این قاعده مستثنی نیستند، از آنها باخبر بود و در همان مسیر به آسانی حرکت کردند.
???? هر چند آیه هایی که در موضوع قبلی ذکر کردیم بیانگر این مفاهیم هم هستند و می‌توان برای اثبات خالق بودنِ الله تعالی بدانها استدلال نمود، ولی باز هم آیات دیگری وجود دارند که با صراحت بر این مسئله دلالت می‌کنند.
الله تعالی می‌فرماید:
???? يَقُولُ أَإِنَّكَ لَمِنَ الْمُصَدِّقِينَ (صافات:٩٦)
????می‌گفت: آيا تو از زمره كساني هستي كه باور مي‌كنند.
????وَاللَّهُ خَلَقَكُمْ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ مِنْ نُطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا ۚ وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنْثَىٰ وَلَا تَضَعُ إِلَّا بِعِلْمِهِ ۚ وَمَا يُعَمَّرُ مِنْ مُعَمَّرٍ وَلَا يُنْقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلَّا فِي كِتَابٍ ۚ إِنَّ ذَٰلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ (فاطر:١١)
????خداوند شما را از خاكى آفريد، سپس از نطفه اى; سپس شما را بصورت زوجهايى قرار داد; هيچ جنس مادهاى باردار نمىشود و وضع حمل نمىكند مگر به علم او، و هيچ كس عمر طولانى نمىكند، يا از عمرش كاسته نمىشود مگر اينكه در كتاب (علم خداوند) ثبت است; اينها همه براى خداوند آسان است.
???? احادیث متواتر فراوانی از حضرت رسول کریم صلی الله وعلیه وسلم با این مفهوم روایت شده‌اند که الله تعالی کردار بندگان را در ازل می‌دانسته و آن را مقدر نموده و از آن فارغ گشته است،
???? و به سعادت و شقاوت آنها در آینده علم داشته، با وجود آن حضرت رسول کریم صلی الله وعلیه وسلم خبر داده که تقدیر مانع عمل کردن انسان نیست و انسان را مجبور به چیزی نمی‌سازد.
????«اعْمَلُوا فَكُلٌّ مُيَسَّرٌ لِمَا خُلِقَ لَهُ»
????عمل کنید؛ زیرا هر کس برای چیزی آماده شده که برای آن آفریده شده است.
جا دارد برخی از احادیثی را که بیانگر باز ایستادن قلم ها از نوشتن و خشک‌شدن نامه‌های اعمال و قطعی‌شدن تقدیر می باشند خدمت شما عزیزان تقدیم کنم.
???? جابر (رض) روایت می‌کند: سراقه بن مالک بن جعشم آمد و گفت:
????«جَاءَ سُرَاقَةُ بْنُ مَالِكِ بْنِ جُعْشُمٍ قَالَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! بَيِّنْ لَنَا دِينَنَا كَأَنَّا خُلِقْنَا الْآنَ، فِيمَا الْعَمَلُ الْيَوْمَ؟ أَفِيمَا جَفَّتْ بِهِ الْأَقْلَامُ. وَجَرَتْ بِهِ الْمَقَادِيرُ، أَمْ فِيمَا نَسْتَقْبِلُ؟ قَالَ: لَا بَلْ فِيمَا جَفَّتْ بِهِ الْأَقْلَامُ وَجَرَتْ بِهِ الْمَقَادِيرُ، قَالَ: فَفِيمَ الْعَمَلُ؟ قَالَ زُهَيْرٌ: ثُمَّ تَكَلَّمَ أَبُو الزُّبَيْرِ بِشَيْءٍ لَمْ أَفْهَمْهُ، فَسَأَلْتُ: مَا قَالَ فَقَالَ: اعْمَلُوا فَكُلٌّ مُيَسَّرٌ» صحیح مسلم (4/2040). شماره (2648)
????گفت: ای رسول خدا، دین را برای ما بیان کن، فرض کن که همین حالا خلق شده‌ایم، کارهای ما چگونه است؟ آیا قلم ها خشک شده‌اند و تقدیر تعیين گشته، یا این‌ها در آینده رخ می دهند؟
????پیامبر صلی الله و علیه وسلم فرمود: نه، بلکه قلم‌ها خشک شده‌اند و تقدیر مشخص شده است.
???? سراقه گفت: پس ما چگونه اعمال را انجام میدهیم؟
????فرمود: عمل کنید؛ زیرا هر کس برای چیزی آماده شده که به برای آن آفریده شده است.
یا در روایت دیگر:
????هر کس برای عملش آماده شده است.
???? عمرخطاب (رض) به پیامبر اکرم صلی الله وعلیه وسلم گفت:
????«قَالَ عُمَرُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ! أَرَأَيْتَ مَا نَعْمَلُ فِيهِ أَمْرٌ مُبْتَدَعٌ أَوْ مُبْتَدَأٌ، أَوْ فِيمَا قَدْ فُرِغَ مِنْهُ؟ فَقَالَ: فِيمَا قَدْ فُرِغَ مِنْهُ يَا ابْنَ الْخَطَّابِ، وَكُلٌّ مُيَسَّرٌ، أَمَّا مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ السَّعَادَةِ، فَإِنَّهُ يَعْمَلُ لِلسَّعَادَةِ وَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الشَّقَاءِ فَإِنَّهُ يَعْمَلُ لِلشَّقَاءِ» ترمذی (4/445). شماره حدیث (2135)
???? عمر (رض) گفت:
????ای رسول خدا! در مورد اعمال ما، چه می‌فرمايید؟ آیا خداوند بعد از وقوع بدان علم پیدا می‌کند، یا از نوشتن آن فارغ شده است؟
???? پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
????از آن فارغ گشته، و هر کس برای عملش آماده شده، کسی که اهل سعادت است برای رسیدن به سعادت عمل می‌کند و کسی که اهل شقاوت و بدبختی است برای شقاوت عمل می‌کند.
بخاری از عمران بن حصین چنین روایت می‌کند، مردی گفت:
???? ای رسول خدا، آیا اهل بهشت و جهنم از یکدیگر تشخیص داده می‌شوند و قبل از خلق، آنها شناخته می‌شوند؟
رسول کریم (ص) فرمودند : بله.
مرد گفت:
???? پس چرا کار می‌کنند؟ (اگر هر دو مشخص شده‌اند کار کردن برای چه)
رسول الله ص فرمود:
???? هر کس برای چیزی که آفریده شده یا آماده شده است عمل می‌کند.
????حضرت علی (رض) وایت می‌کند:
????«عن عَلِيٍّ قَالَ: كُنَّا فِي جَنَازَةٍ فِي بَقِيعِ الْغَرْقَدِ، فَأَتَانَا رَسُولُ الله صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَعَدَ وَقَعَدْنَا حَوْلَهُ، وَمَعَهُ مِخْصَرَةٌ، فَنَكَّسَ، فَجَعَلَ يَنْكُتُ بِمِخْصَرَتِهِ، ثُمَّ قَالَ: مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ، مَا مِنْ نَفْسٍ مَنْفُوسَةٍ، إِلَّا وَقَدْ كَتَبَ الله مَكَآنها مِن الْجَنَّةِ وَالنَّارِ، وَإِلَّا وَقَدْ كُتِبَتْ شَقِيَّةً أَوْ سَعِيدَةً»
???? علی (رض) می گوید:
????ما در مراسم تشییع جنازه‌ای در گورستان مدینه «بقیع غرقد» حضور داشتیم، پیامبر خدا (ص) به میان ما تشریف آورد و عصایی با خود داشت، سپس نشست و ما هم اطراف ایشان ص حلقه زدیم،
پیامبر صلی الله وعلیه وسلم سرش را فرو‌انداخت و با نوک عصایش بر زمین می‌زد و سپس فرمود:
????هر یک از شما محل و موقعیتش در آتش یا بهشت تعيین شده، همچنین سعادت و شقاوتش هم تعیين شده است.
مردی گفت:
???? ای رسول خدا! آیا بر آن نوشته بسنده کنیم و عمل کردن را رها نماییم؟
فرمودند:
????کسی که اهل سعادت باشد، عمل نیکبختان را انجام می‌دهد و کسی که اهل شقاوت باشد مانند بدبختان عمل می کند.
در ادامه حدیث فرمود:
????«اعْمَلُوا فَكُلٌّ مُيَسَّرٌ، أَمَّا أَهْلُ السَّعَادَةِ فَيُيَسَّرُونَ لِعَمَلِ أَهْلِ السَّعَادَةِ، وَأَمَّا أَهْلُ الشَّقَاوَةِ فَيُيَسَّرُونَ لِعَمَلِ أَهْلِ الشَّقَاوَةِ ثُمَّ قَرَأَ»
????عمل کنید، هر کسی برای چیزی آماده شده است، اهل سعادت برای عمل اهل سعادت و اهل شقاوت برای عمل اهل شقاوت آماده شده‌اند، سپس این آیه را تلاوت نمود:
???? فَأَمَّا مَنْ أَعْطَىٰ وَاتَّقَىٰ وَصَدَّقَ بِالْحُسْنَىٰ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَىٰ وَأَمَّا مَنْ بَخِلَ وَاسْتَغْنَىٰ وَكَذَّبَ بِالْحُسْنَىٰ فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَىٰ (لیل ۵-۱۰)
????اما آن كس كه (در راه خدا) انفاق كند و پرهيزگارى پيش گيرد،و جزاى نيك (الهى) را تصديق كند، ما او را در مسير آسانى قرار مىدهيم! اما كسى كه بخل ورزد و (از اين راه) بىنيازى طلبد، و پاداش نيك (الهى) را انكار كند، بزودى او را در مسير دشوارى قرار میدهیم!
برادر وخواهر مسلمان!
???? تمام موضوعات این مضمون به استناد آیات قرآن کریم و احادیث نبوی تهیه شده است. طبق معمول در صفحه ی فیسبوک همیشه منفی بافان و کج فکران، قبل از اینکه تمام مضمون را بخوانند، بناحق بالای موارد قضأ وقدر ایراد میگیرند.
ان شأ الله تا نشربخش بعدی تقاضای من از شما در مورد این مبحث این است تا صبور باشید و تمام بخش ها را متدبرانه تعقیب کنید.
هر بخش لازم و ملزم بخش دیگر است.
???? پس صبر را پیشه کنید و در این مبحث خود را عالم سازید و به ناحق و بدون علمِ کافی در مبحث قضأ و قدر نپیچید تا از لغزش مهلک در ایمان خودداری کرده، بناحق خود را در تهلکه نیاندازید.
ا.ج.ع
ادامـــه دارد…
