صفات عباد الرحمن (بندگان خاص خدا) از سورة الفرقان
1/
اولین صفت بندگان رحمان آنست كه ایشان بر روی زمين فروتنانه و متواضع راه می روند. هون: آرامش و وقار، بدون تكبر، گردنكشی و فخر کردن است. البته مراد از فرمان الله تعالی اين نیست كه بندگان به مانند بيماران ـ بهطور ساختگي و ريايي ـ بهشكستگي راه روند بلكه مراد اين است كه آنان با عزت و گردنفرازيي گام برميدارند كه نشانه مؤمن متواضع براي الله تعالی است چنانكه رسول الله صلی الله علیه وسلم در راه رفتن چنان حركت میكردند كه گويی از مكان بلند و مرتفعي فرود ميآيند. بعضي از سلف صالح نيز راه رفتن پژمرده و تصنع را مكروه میدانستند، روايت شده است که عمر رضی الله عنه جواني را ديد كه سست و پژمرده راه میرود، فرمود:
تو را چه شده است، آيا بيماريی؟ گفت: نه اي اميرالمؤمنين! سپس عمر رضی الله عنه شمشير خويش را بر سرش بلند كرد و به او فرمان داد تا با نيرومندی و چابكي راه برود.
2/
صفت دوم بندگان رحمان این است که چون جاهلان آنان را طرف خطاب قرار دهند، با سلام پاسخ ميدهند، يعني بر آزارهايی كه از سوی اهل جهالت و نادانی میبينند، روش تحمل و بردباريی را در پيش گرفته و مانند آنان جهالت نمي كنند بلكه میگويند: سلام! كه اين سلام، البته سلام درود و تحيت نيست، بلكه سلام متاركه است كه نه در آن خيری است و نه شري. يا مراد از سلام اين است: در برابر جاهل سخنی ملايم و حكيمانه میگويند كه از آزار و اذیت او به سلامت مانند. از ابو هریره رضی الله عنه روایت شده که: مردی خدمت پیامبر صلی الله علیه وسلم آمده و از وی قرضش را مطالبه کرده و برای آن جناب صلی الله علیه وسلم سخنی سخت گفت. اصحابش رضوان الله علیهم قصد تنبیه او را نمودند. اما رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: ترکش کنید، زیرا برای صاحب حق گفتگوئی است. سپس فرمود: برایش همسن شترش، شتری دهید. گفتند: یا رسول الله صلی الله علیه وسلم جز بهتر از شترش را نمی یابیم؟ فرمود: به او بدهید، زیرا بهترین شما کسیست که بهتر اداء نماید. متفق علیه.
3/
صفت سوم بندگان رحمان این است كه شب را برای پروردگارشان سجدهكنان و قيامكنان میگذرانند، يعني: آنان تمام شب يا بيشتر قسمتهاي آن را سجدهكنان بر روهايشان و قيامكنان بر پاهايشان در حال نماز و تهجد صبح می کنند. از رسول اکرم صلی الله علیه وسلم پرسیده شد: بهترین نماز كدام نماز است؟ آن جناب فرمود: «طُولُ الْقُنُوتِ» «آن نمازی كه قیام و خشوعش بیشتر باشد». صحیح مسلم
4/
صفت چهارم بندگان رحمان این است كه ميگويند: پروردگارا! عذاب جهنم را از ما بگردان، بيگمان عذاب آن پايدار و لازم و دائمي است. این بندگان به ملذات دنیا آرام نمی گیرند و از ترس عذاب آخرت در هراسند و امید الهی را در دلهای خویش می پرورانند تا شاید آنان را در جمله نجات یافتگان محسوب کند. حسن بصری رحمه الله فرموده است: هر آنچه که به انسان می رسد و از او زایل می گردد غرام یا دائمی نیست، بلکه غرام و امر دائمی آنست که با پایداری و همیشگی آسمان و زمین باشد. – مانند همیشگی کفار در عذاب دوزخ-.
5/
صفت پنجم بندگان رحمان این است كه چون انفاق كنند، نه اسراف میكنند و نه بخل می ورزند، اسراف: در گذشتن از حد با انفاق كردن بسيار است، هرچند راهی كه در آن انفاق ميشود، راه حلالی باشد. اقتار: تنگگرفتن و بخل ورزيدن در انفاق است پس شيوه بندگان رحمان در ميان اين دو حد وسط است. قوام: انفاق به اعتدال و ميانهروی است، بهگونهاي كه در حدي انفاق كند كه فقير، گرسنه و برهنه نماند و آنگونه بیجا مصرف هم نكند كه مردم بگويند: اسراف و زيادهروی كرد بلكه اگر الله به او گشايش عنايت كرد، بذل و بخشش و گشادهدستی در پيش گيرد ولی برای وقت نياز خود، ذخيره هم بكند. سعد بن ابی وقاص فرمود: به رسول الله صلی الله علیه وسلم گفتم: یا رسول الله! آیا می توانم تمام مالم را وصیت کنم؟ پیامبرصَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ فرمود: نخیر، گفتم: نصف چطور؟ فرمود: نخیر، گفتم: یک سوم چطور؟ رسول الله صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَسَلَّمَ فرمود: «بلی می توانی به یک سوم مالت وصیت کنی در حالی که یک سوم بسیار است، اگر تو ورثه خود را در حالی وداع نمایی که اغنیا باشند بهتر از آن است که آنها را در حالی وداع کنی که فقیر و بینوا باشند و بر اثر فقر و بینوایی به سوی مردم دست دراز کنند و سوال کنند» بخاری.
همچنان رسول الله صلى الله عليه وسلم فرموده اند: «کارهاي نيک گرفتاری های بد را بازداشته و بخشش پنهان خشم پروردگار را فرونشانده و پيوند خويشان عمر را می افزايد» سنن ترمذی
و حسن بصری رحمه الله فرموده است: انفاق در راه الله که همانا راه های خیر است اسراف نیست.
6/
صفت ششم بندگان رحمان این است كه با الله معبودی ديگر نمیخوانند و دعا و نيايش را برای غير الله صرف نمی كنند تا غير الله را برای خود معبود قرار دهند و هيچ نفسی را كه الله کشتن آنرا حرام كردهاست جز به حق نمی کشند و زنا نمی كنند و هر كس چيزی از آنچه را كه ذكر شد انجام دهد؛ در آخرت به مجازات و سزای آن روبرو ميشود.
عبدالله بن مسعود رضی الله عنه می فرمايد: از نبي اكرم صلی الله علیه وسلم پرسيدم: بزرگترين گناه نزد الله چيست؟ فرمود: «شريك قرار دادن با الله، در حالي كه تو را آفريده است». گفتم: اين، گناه بزرگي است. بعد از آن، چيست؟ فرمود: «كشتن فرزندات از ترس فقر و گرسنگي». پرسيدم: بعد از آن؟ فرمود: «زنا با زن همسايه».
7/
صفت هفتم بندگان رحمان این است که از شرک و گناه توبه می كنند و به محمد صلی الله علیه وسلم ايمان می آورند و كارهای شايسته می كنند، پس اينان كساني هستند كه الله گناهان را از آنان محو كرده و بهجاي آن برايشان نيكيها و طاعات را ـ با حسن عمل و طاعت و انابتشان بهسوي وی ـ به ثبت ميرساند. پیامبر صلی الله علیه وسلم فرمود: «هيچ مسلماني نيست كه گناهي مرتكب شود سپس وضو بگيرد و دو ركعت نماز بگزارد و از الله آمرزش بخواهد مگر اين كه الله تعالی وی را می آمرزد» اصحاب سنن.
همچنان می فرماید: «كسي كه مانند وضوی من وضو بگيرد، سپس دو ركعت نماز بخواند و در آن حالت با خود سخن نگويد؛ گناهان گذشته او بخشوده می شود ». متفق علیه
8/
صفت هشتم بندگان رحمان این است كه گواهي دروغ نمی دهند (زور) دروغ و باطل است و بالاتر از شرك به الله متعال دروغي نيست، زيرا شرك به الله بزرگتر از (زور) است.
آري! حضور در مجالس و محافل بدعت از (زور) است زيرا اين محافل دروغ، باطل و عليه دين الله است.
همچنان بندگان رحمان وقتی بر امر لغويی بگذرند، چنان از آن كار لغو و بيهوده ميگذرند كه از آن روگردانند و امور لغو و بيهوده را بركنار نگه داشته و كرامت نفس خويش را نگاه می دارند و با اهل لغو باطل گرایان معاشرت و همنشيني نميكنند.
در حديث شريف آمده است كه رسولاكرم صلی الله علیه وسلم فرمودند: «آيا شما را از بزرگترين كباير آگاه نگردانم؟ و سه بار اين سخن را تكرار كردند. اصحاب گفتند: بلی، يارسولالله! ما را آگاه كنيد. فرمودند: شرك به الله، نافرماني والدين؛ و درحالیكه تكيه کرده بودند، نشستند سپس فرمودند: آگاه باشيد: و گفتن دروغ، آگاه باشيد: و گواهي دروغ. و پيوسته آن را تكرار ميكردند تا جایی كه اصحاب با خود گفتند: اي كاش رسول الله صلی الله علیه وسلم سكوت كنند». متفق علیه
9/
صفت نهم بندگان رحمان آن است كه چون آيات پروردگارشان را برايشان بخوانند يا آنچه را كه در قرآن از پندها و اندرزها و عبرتهاست به ايشان تذكر دهند، بر آن كور و كر به سجده نميافتند، بلكه با شنوايي و بينايي بر آن به سجده ميافتند و از آن آيات بهره میبرند. بلکه عارفانه و از روی معرفت واقعی برای الله تعالی به سجده افتیده از گناهان خویش با ندامت و چشمان گریان مغفرت آرزو می کنند. رسول کریم صلی الله علیه وسلم می فرماید: «دو چشم، آتش جهنم به آن نمی رسد چشمي كه از ترس الله گريه كرده باشد و چشمي كه در راه الله حراست و نگهباني کرده باشد». اصحاب سنن با تصحیح البانی در صَحِيح الْجَامِع: 4113 و صَحِيح التَّرْغِيبِ وَالتَّرْهِيب: 3322.
10/
صفت دهم بندگان رحمان آن است كه میگويند: پروردگارا! به ما از همسران و فرزندانما آن ده كه مايه روشني چشمان ما باشد يعني: آنان را ـ با توفيق بخشيدن ما و آنان را به طاعت خويش ـ برای ما شادیبخش و مسرتآفرين قرار ده. و ما را پيشواي پرهيزگاران و الگويی قرار ده كه پرهيزگاران به ما در كار خير اقتدا كنند.
رسولاكرم صلی الله علیه وسلم فرمودند: «چون انسان بميرد، عمل وی جز از سه چيز از دنیا قطع ميشود: صدقه جاريه، علمی سودبخش، يا فرزند صالحی كه در حق وی دعا كند». سنن ترمذی.
از حسن بصری رحمه الله در مورد این آیت پرسیده شد فرمود: به الله سوگند هیچ چیزی مايه روشني چشمان مسلمان شده نمی تواند مگر دیدن فرزند مطیع و نواده گان مطیع و برادر و دوست مطیع برای الله عز وجل.
و این نکته قابل توجه پدران و مادران و مربیان است تا اهمیت تربیت اسلامی موافق به تربیت فرزندان سلف صالح را در تربیت نونهالان شان مد نظر بگیرند و بدانند که تربیت درست و اسلامی فرزندان، مسؤلیت ایمانی است و اهتمام و توجه جدی در تربیت نیک آنان از صفات بندگان رحمان فوق الذکرمی باشد.
جزاک الله خیرا.مطالبتون بسیار ارزنده هستند.با اجازتون منتشرش میکنم
سلام عليكم و رحمت الله
و اياكم ، موفق باشيد دوست عزيز
وقت بخیر ،سوره قرآنی هست که بتونیم به تعداد و روز مشخص خواند تا اثر دعا و طلسم را به کسی که عادت به سفارش نوشتن دعا کرده برگرداند ؟ لطفا راهنمایی ام کنید .