وَمَا خَلَقْنَا السَّمَاءَ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا بَاطِلًا ۚ ذَٰلِكَ ظَنُّ الَّذِينَ كَفَرُوا ۚ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِنَ النَّارِ
أَمْ نَجْعَلُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ كَالْمُفْسِدِينَ فِي الْأَرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِينَ كَالْفُجَّارِ
«و آسمان و زمين و آنچه را در بين آنهاست بيهوده نيافريديم. اين پندار كافران است. پس واى به حال كافران از آتش [دوزخ] * آيا آنان را كه ايمان آوردهاند و كارهاى شايسته كرده‌اند مانند تباهى كنندگان در زمين مىگردانيم؟ آيا پرهيزگاران را مانند بدكاران قرار مىدهيم؟»
الله متعال از کمال حکمت خود در آفرینش آسمان ها و زمین خبر داده و می فرماید او آسمان ها و زمین را بیهوده و بی فایده نیافریده است. بلكه آنها را براي اين آفريديم تا بر قدرت ما دلالت كنند و تا در آنها به طاعت ما عمل شود «اين پندار كساني است كه كفر ورزيده‌اند» زيرا آنانند كه گمان مي‌كنند: اين پديده‌ها بي هيچ هدفي آفريده شده‌اند و آنانند كه مي‌گويند:
نه قيامتي در كار است و نه حساب و كتابي. كه خود اين پندار مستلزم آن است كه آفرينش اين مخلوقات، عبث و بيهوده باشد.
اما کسانی که به پروردگارشان کفر ورزیده اند، آنها در مورد پروردگارشان گمان هایی برده اند که شایست شکوه او نیست.
آری الله متعال آسمان ها و زمین را به حق آفریده است، آنها را آفریده تا بندگان به کمال علم و قدرت او و گستردگی فرمانروایی اش ایمان بیاورند و بدانند که او تنها معبود یگانه است، و کسانی که به اندازه ذرّه ای چیزی را در آسمان ها و زمین نیافریده اند معبود حقیقی نیستند. و بدانند که رستاخیز حق است و خداوند میان اهل خیر و اهل شر داوری خواهد کرد.
سپس این سوال را مطرح می کند:
«آيا كساني را كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كرده‌اند، همانند مفسدان در زمين مي‌گردانيم؟» يعني: آيا كساني را كه به ما ايمان آورده، پيامبران ما را تصديق كرده و به فرايض ما عمل كرده‌اند، همانند كساني قرار مي‌دهيم كه در روي زمين با ار تكاب معاصي و نافرماني‌ها، فساد كرده و فتنه برانگيخته‌اند؟ استفهام براي انكاراست، يعني: هرگز چنين نمي‌كنيم! مگر تقوا پيشه‌گان مؤمن را همانند اشقيا و بدكاران كافر و منافق و كساني از مسلمانان كه در معاصي الله متعال فرو رفته‌اند، مي‌گردانيم؟
هرگز! كه اگر چنين كنيم، عدالت نكرده‌ايم. يعني: اگر برانگيختن پس از مرگ و حساب و جزايي در كار نباشد، همه اينان با هم برابر مي‌گردند لذا سراي آخرت براي دريافت جزا متعين و حتمي و از ملزومات عدل الهي است. و تا کسی که نسبت به حکمت الهی جاهل و ناآگاه است، گمان نبرد که الله تعالی اهل خیر و اهل شر را در حکم و داوری خود برابر قرار می دهد.
نتیجه گیری:
در جهان بینی الهی خلقت و آفرینش هدف دار است، اما در بینش غیر الهی آفرینش بی هدف است.
در تمام هستی هیچ ذره ای بیهوده خلق نشده بلکه هرچیزی به هدفی آفریده شده است.
کفار برای باور های باطل شان دلیل و برهان ندارند بلکه تکیه گاه شان ظن و گمان است.
چون آفرینش هرفدار است هرگز رها نمی شود و تا روز رستاخیز تحت کنترول الهی قرار دارد و تا رسیدن مؤمن و مفسد به پاداش و کیفر این نظام ادامه دارد.
اگر کسی صالحان و مفسدان را به یک چشم بنگرد، گویا هستی را باطل شمرده است.
گردآورنده/ قریب الله مطیع
