و همانطور که میدانید مدت زمان کمی برای شروع این ماه مبارک باقی مانده است، و همین روزها ست که با خیرات گسترده و فضایل فراوان و برکات متوالیش بر ما نمایان شود.

ماه رمضان در پیشاپیش ماست و رویارویی با آن برای مسلمانان از اهمیت والایی برخوردار بوده و تأثیر بسزایی بر نفوس آنان دارد؛ زیرا چشم براه آن هستند و برای آمدنش روز شماری میکنند، و به هنگام نزدیک شدنش به هم مژده میدهند، و وقتی شروع می‌شود به شدت شادمانی میکنند زیرا می‌دانند که این موسم بزرگ و مبارک چه خیرات و برکات عظیم، و چه ویژگیهای ارزشمندی دارد که آن را از بقیه ماهها متمایز کرده است.

و کسی که خداوند متعال او را گرامی داشته و به او عمری داده تا این ماه مبارک را دریابد، باید بداند که این مِنّتی بزرگ از جانب الله متعال بر بنده اش است که با بقیه مسلمانان در چیدن ثمره های این موسم بزرگ، موسم طاعت و ایمان و تقرب جستن به خداوند رحمان سبحانه و تعالی، شریک شده است.

و در حدیث صحیح روایت شده است که پیامبرصَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم به یاران خود به مناسبت فرا رسیدن این ماه بشارت می‌دادند و می‌فرمودند:

«قَدْ جَاءَكُمْ رَمَضَانُ، شَهْرٌ مُبَارَكٌ، افْتَرَضَ اللهُ عَلَيْكُمْ صِيَامَهُ، تُفْتَحُ فِيهِ أَبْوَابُ الْجَنَّةِ، وَتُغْلَقُ فِيهِ أَبْوَابُ الْجَحِيمِ، وَتُغَلُّ فِيهِ الشَّيَاطِينُ، فِيهِ لَيْلَةٌ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، مَنْ حُرِمَ خَيْرَهَا، فَقَدْ حُرِمَ»( [مسند احمد (۷۱۴۸، ۸۹۹۱، ۹۴۹۷)، سنن نسائی (۲۱۰۶) از حدیث ابوهریره])

یعنی: «ماه رمضان نزد شما آمده است، ماهی بس مبارک، خداوند روزه گرفتن در آنرا بر شما فرض کرده است، درهای بهشت در آن گشوده می‌شود، و درهای جهنم در آن بسته می‌شود، و شیاطین به غل و زنجیر کشیده می‌شوند، در آن شبی هست که از هزار ماه بهتر است، کسی که از خیرات آن شب محروم شود پس در حقیقت محروم شده است» .

 

” ماه رمضان نزد شما آمده است” : یعنی این بشارت و تهنیتی برای شماست، و از مسأله بزرگی که برای شما محقق شده است خبر می‌دهد، و آن این است که رمضان در حالی برایتان فرا رسیده است که شما از صحت و عافیت برخوردار هستید، همچنین از نعمتهایی مانند امنیت و ایمان و سلامتی و اسلام، پس این ماهی که فرا رسیده است فرصت بزرگی برای روی آوردن به سمت خداوند متعال و محاسبه نفس است؛ و وقت مناسبی است برای برگزاری طاعت و عبادت خداوند تبارک و تعالی و دوری از اموری که خداوند عز و جل آنرا حرام و ممنوع کرده است.

همچنین این عبارت موجب تحریک قلوب می‌شود تا ارزش و جایگاه و منزلت والای این ماه را بهتر درک کنند؛ بدین معنا که: خود را برای آن مهیا کنید و برای آمدنش آمادگی داشته باشید، و از آن به بهترین وجه استقبال و میزبانی کنید.

و مردم بدلیل آمدن و فرارسیدن امور مهم و بزرگ است که به همدیگر بشارت میدهند تا برای آن آماده شوند.

و ماه رمضان، میهمانی گرامی و گرانقدر برای هر انسان با ایمان است، و هر انسان مؤمن آن چنان برای قدوم این ماه خوشحال می‌شود که انگار گرامی ترین میهمان برایش آمده است؛ در نظر بگیرید انسان کریم و بخشنده‌ای که از سخاوتمندی و بذل و بخشش و کرم لذت می‌برد، اگر میهمان عالی قدر و عزیزی برایش بیاید چگونه از او استقبال می‌کند؟ چگونه از دیدن او خوشحال می‌شود؟ و چگونه از او پذیرایی میکند؟

پس این فرموده پیامبرصَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم: ” ماه رمضان نزد شما آمده است”، بدین معناست که: برای میزبانی و پذیرایی از این ماه گرانقدر آماده شوید، و برای گرامی داشت و ادای حق آن مهیا باشید، و خود را برای این کار آماده کنید، زیرا این ماه همچنان که زود می‌آید، زود نیز می‌رود، پس برای انجام کارها و عبادت های  با ارزشی که دوست دارید با آنها پروردگار خویش را ملاقات کنید آمادگی کامل داشته باشید.

پس شایسته است که انسان مسلمان به بهترین شکل از ماه رمضان استقبال کند، اما مردم در چگونگی استقبال از این ماه تفاوتهای زیادی با هم دارند:

1) استقبال با خوراکی ها و نوشیدنی ها

گروهی اولی از مردم با هجوم آوردن به سمت بازار ها و خرید بیش از حد انواع و اقسام خوراکی ها و نوشیدنیها به استقبال این ماه می‌روند؛ گویی که به استقبال ماه خوردن و آشامیدن رفته‌اند، پس بیش از حد نیاز خود و خانواده شان خرید می‌کنند، و لذا بعضی از آنان و چه بسا اهل اسراف را می‌بینیم که بر سفره اش انواع و اقسام مختلفی از خوراکی ها را گذاشته است که بجز مقدار اندکی از آن خورده نمی شود؛ اینها یک دسته از مردم هستند.

گروهی دیگر از مردم وقتی ماه رمضان نزدیک می‌شود اسباب و ادوات بازی و تفریح و وقت گذرانی بیهوده را برای خودشان فراهم می‌کنند، چیزهایی که به وسیله آنها اوقات بسیار با ارزش ماه رمضان را هدر دهند و این فرصت بزرگ را با کارهای بیهوده و احیاناً با کارهایی که زیان حتمی دارد بگذرانند؛ و این موارد را با آمادگی کامل قبل از رمضان برای خود مهیا میکنند!.

2) اعمال نیک

و گروه دیگری نیز هستند که الله عز و جل بر آنها منت نهاده و آنها را توفیق عنایت کرده و در پناه خود گرفته است؛ اینان به گونه‌ای دیگر خود را برای رمضان آماده میکنند، یکی از آنها را می‌بینی که در ذهنش افکار زیادی دارد، و در دلش انواع مختلفی از نیکیها جریان دارد، پس شروع می‌کند و برای قرائت قرآن وقتی را در نظر می‌گیرد، و برای ذکر و یاد خدا کردن وقتی می‌گذارد، و برای نماز شب همچنین، و وقتی را برای کمک به نیازمندان در نظر می‌گیرد، و وقتی را برای بذل و بخشش و وقتی برای حضور در مجالس علم، تا اینکه وقت کم می‌آورد!

برخی از مردم نیز آنقدر برنامه های عبادی زیادی در نظر دارند که ماه رمضان برای انجام تمام آنها کافی نیست!.

3) برخورد بی تفاوت

گروهی از مردم اما با ماه رمضان همچون ماههای دیگر سال برخورد میکنند، و همچنان که بقیه ماههای سال میگذرد رمضان نیز برای آنها می‌گذرد، تا جایی که شب قدر که قرآن آنرا بهتر از هزار شب معرفی کرده است نیز مانند بقیه شبهای سال میگذرد! و این کار بی انصافی و زیانی بس بزرگ است، این کار به هدر دادن چیز با ارزشی است که شایسته نیست انسان مسلمان آنرا ضایع کند و از دست بدهد، لذا بایستی هر انسان مسلمان از این ماه به بهترین وجه استقبال کند و با نیکویی از این ماه پذیرایی کند، و خود را به گونه‌ای آماده کند که به راستی و حقیقت از اهل رمضان باشد.

در سنن ترمذی آمده است که ابوهریره (رض) از پیامبرصَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم روایت می‌کند که فرمودند:

«إِذَا كَانَ أَوَّلُ لَيْلَةٍ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ صُفِّدَتِ الشَّيَاطِينُ، وَمَرَدَةُ الجِنِّ، وَغُلِّقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ، فَلَمْ يُفْتَحْ مِنْهَا بَابٌ، وَفُتِّحَتْ أَبْوَابُ الجَنَّةِ، فَلَمْ يُغْلَقْ مِنْهَا بَابٌ، وَيُنَادِي مُنَادٍ: يَا بَاغِيَ الخَيْرِ أَقْبِلْ، وَيَا بَاغِيَ الشَّرِّ أَقْصِرْ، وَلِلَّهِ عُتَقَاءُ مِنَ النَّارِ، وَذَلكَ كُلُّ لَيْلَةٍ»([سنن ترمذی (۶۸۲)، و سنن ابن ماجه (۱۶۴۲)، و شیخ آلبانی آنرا صحیح میداند]).

یعنی: «وقتی که اولین شب از ماه رمضان فرا می‌رسد شیاطین و جنهای شرور به غل و زنجیر کشیده میشوند، و همه درهای جهنم بسته می‌شود و هیچ دری از آن باز نمی شود، و تمام درهای بهشت باز می‌شود و هیچ دری از آن بسته نمی شود، وندا دهنده‌ای ندا میزند: ای کسی که خواهان خیر و نیکی هستی پیش بیا، و ای کسی که خواهان شر و بدی هستی کوتاه بیا، و خداوند متعال گروهی از مردم را از آتش دوزخ رهایی میدهد، و این مورد برای تمام شبها است (نه فقط آن شب)».

در این فرمایش پیامبر صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم دقت کن:

 

[fusion_tagline_box backgroundcolor=”” shadow=”yes” shadowopacity=”0.1″ border=”1px” bordercolor=”” highlightposition=”bottom” content_alignment=”center” link=”” linktarget=”_self” modal=”” button_size=”” button_shape=”” button_type=”” buttoncolor=”” button=”” title=”«وندا دهنده‌ای ندا میزند: ای کسی که خواهان خیر و نیکی هستی پیش بیا» یعنی: تو فرصتی برای نیکی و طاعت و عبادت در پیش رو داری پس با تمام توان به سمت آن روی بیاور، و برای استفاده از آن نهایت تلاش خود را بکن، و مراقب باش مبادا این فرصت را از دست بدهی، زیرا این موسمی پر منفعت برای انجام نیکی ها است، و تجارت آن پر سود است و اگر آنرا از دست دادی دوباره بر نمی گردد.” description=” «و ای کسی که خواهان شر و بدی هستی کوتاه بیا» یعنی: برای کسی که خواهان شر و بدی است، یا نفسش او را به سمت بدی سوق میدهد، زیبنده نیست که نفس خود را آزاد بگذارد تا در پلیدی خود سیر کرده، و در انحراف خود اسراف کند، و در این ماه مبارک همچنان به گمراهی خود ادامه دهد.” margin_top=”” margin_bottom=”” animation_type=”0″ animation_direction=”down” animation_speed=”0.1″ class=”” id=””][/fusion_tagline_box]

و کسی که در این موسم مبارک برای روی آوردن به سوی خدا و توبه و اظهار پشیمانی حرکتی نکند پس چه زمانی نفسش او را به حرکت وا می‌دارد؟

و بسیاری از مردم به گونه‌ای مغلوب  مشغله های دنیوی و سرگرمی های بی فایده شده‌اند که این مشغله ها مانع آنها از توبه و بازگشت به سوی خدا شده است؛ پس روز و شب غرق در رفاه و خوش گذرانی، و اسراف و ریخت و پاش، و بازی و شب نشینی، و خواب و تنبلی، و ظلم و سرکشی هستند؛ پس ماه رمضان فرصت مناسبی برای اینگونه افراد غافل است که توبه نصوح کنند و به سوی خدا روی آورند، به راستی اگر در این موسم بزرگ نفس انسان به سوی خوبی حرکت نکند پس چه وقت حرکت خواهد کرد؟!! و اگر بنده در این ماه مبارک به سوی الله متعال روی نیاورد دیگر کی روی خواهد آورد؟!!

اما فرمایش آن حضرت صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّم: «و خداوند متعال گروهی از مردم را از آتش دوزخ رهایی میدهد، و این مورد برای تمام شبها است»، بدین معناست که: خداوند جل و علا در هر شب از شبهای این ماه مبارک گروهی از مردم را از آتش جهنم رهایی می‌بخشد؛ و انسان مسلمان به شدت مشتاق است تا به این پیروزی بزرگ دست یابد، و آن اینست که برای همیشه از آتش جهنم _ خدا ما و شما را از آن دور کند_  رهایی یابد.

 

نویسنده  :پرفسور شیخ عبدالرزاق
مترجم : اسماعیل خدمتی