فضل و احسان الله بر بنده
حدیث بیست و چهارم
فضل و احسان الله بر بنده
عَنْ أَبِي ذَرٍّ الْغِفَارِيِّ (رض) عَنْ النَّبِيِّ (صلی الله علیه وسلم) فِيمَا رَوَى عَنِ اللهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَنَّهُ قَالَ: “يَا عِبَادِي: إنِّي حَرَّمْت الظُّلْمَ عَلَى نَفْسِي، وَجَعَلْته بَيْنَكُمْ مُحَرَّمًا؛ فَلَا تَظَالَمُوا. يَا عِبَادِي! كُلُّكُمْ ضَالٌّ إلَّا مَنْ هَدَيْته، فَاسْتَهْدُونِي أَهْدِكُمْ. يَا عِبَادِي! كُلُّكُمْ جَائِعٌ إلَّا مَنْ أَطْعَمْته، فَاسْتَطْعِمُونِي أُطْعِمْكُمْ. يَا عِبَادِي! كُلُّكُمْ عَارٍ إلَّا مَنْ كَسَوْته، فَاسْتَكْسُونِي أَكْسُكُمْ. يَا عِبَادِي! إنَّكُمْ تُخْطِئُونَ بِاللَّيْلِ وَالنَّهَارِ، وَأَنَا أَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا؛ فَاسْتَغْفِرُونِي أَغْفِرْ لَكُمْ. يَا عِبَادِي! إنَّكُمْ لَنْ تَبْلُغُوا ضُرِّي فَتَضُرُّونِي، وَلَنْ تَبْلُغُوا نَفْعِي فَتَنْفَعُونِي. يَا عِبَادِي! لَوْ أَنَّ أَوَّلَكُمْ وَآخِرَكُمْ وَإِنْسَكُمْ وَجِنَّكُمْ كَانُوا عَلَى أَتْقَى قَلْبِ رَجُلٍ وَاحِدٍ مِنْكُمْ، مَا زَادَ ذَلِكَ فِي مُلْكِي شَيْئًا. يَا عِبَادِي! لَوْ أَنَّ أَوَّلَكُمْ وَآخِرَكُمْ وَإِنْسَكُمْ وَجِنَّكُمْ كَانُوا عَلَى أَفْجَرِ قَلْبِ رَجُلٍ وَاحِدٍ مِنْكُمْ، مَا نَقَصَ ذَلِكَ مِنْ مُلْكِي شَيْئًا. يَا عِبَادِي! لَوْ أَنَّ أَوَّلَكُمْ وَآخِرَكُمْ وَإِنْسَكُمْ وَجِنَّكُمْ قَامُوا فِي صَعِيدٍ وَاحِدٍ، فَسَأَلُونِي، فَأَعْطَيْت كُلَّ وَاحِدٍ مَسْأَلَته، مَا نَقَصَ ذَلِكَ مِمَّا عِنْدِي إلَّا كَمَا يَنْقُصُ الْمِخْيَطُ إذَا أُدْخِلَ الْبَحْرَ. يَا عِبَادِي! إنَّمَا هِيَ أَعْمَالُكُمْ أُحْصِيهَا لَكُمْ، ثُمَّ أُوَفِّيكُمْ إيَّاهَا؛ فَمَنْ وَجَدَ خَيْرًا فَلْيَحْمَدْ اللَّهَ، وَمَنْ وَجَدَ غَيْرَ ذَلِكَ فَلَا يَلُومَن إلَّا نَفْسَهُ”. رَوَاهُ مُسْلِمٌ [رقم:2577].
از ابوذر غفارى (رض) روايت است كه رسول اكرم(صلی الله علیه وسلم) در حديث قدسى از الله تعالی روايت مىكند كه فرمود: «اى بندگان من! من ظلم و ستم را بر خود حرام نمودم و ميان شما نيز آن را حرام قرار داده ام، پس به همديگر ظلم و ستم نكنيد. اى بندگان من! همۀ شما گمراه هستيد مگر کسی كه من او را هدايت نمودهام، پس از من طلب هدايت کنيد تا شما را هدايت كنم. اى بندگان مـن! همۀ شما گرسنهايد مگر كسى كه من او را غذا دادهام، پس از من غذا بخواهيد تا شما را غذا دهم. اى بندگان من! همۀ شما برهنهايد مگر کسی كه مـن او را پوشاندهام، پس از من پوشش بخواهيد تا شما را بپوشانم. اى بندگان من! یقینا همۀ شما شب و روز خطا مىكنيد و من گناهــان را مىآمرزم، پس از من آمرزش بخواهيد تا شما را بيامرزم. اى بندگان من! شما هرگز نمىتوانيد به من زيان برسانيد، و هرگز نمىتوانيد به من فايده و سودى برسانيد. اى بندگان من! اگر از نخستين شما تا آخرين شما و انس و جن شما، همه بر روش پرهيزگارترين قلب یکی از شما باشند، مانند اين كه يك به يك شما پرهيزكار باشيد، اين تقوا و پرهيزكارى شما، بر ملك من نمىافزايد. اى بندگان من! اگر اول و آخرتان و انس و جن تان همه بر روش بدترين و ناپاكترين قلب یکی از شما باشند، اين بدى شما، از ملك من چيزى را كم نخواهد كرد. اى بندگان من! اگر از اولين نفر تا آخرين نفر شما از انس گرفته تا جن، همه در میدانی ايستاده و خواستههایشان را بر من عرضه کنند و من به هر يك از ایشان آنچه را می خواهند بدهم، اين خواهش و خواسته، از آنچه در نزد من است چیزی را نمىكاهد، مگر به اندازۀ آبي که يک سوزن، هنگام انداختن و بيرون آوردن آن در آب دريا از آن کم مي کند، اى بندگان من! هرچه که هست، اعمال و کارهاي شماست که من برايتان ذخيره و احصا مي کنم، آن گاه (پاداش و نتيجۀ) آن را به طور کامل و تمام به شما باز مي گردانم، پس کسي که (پاداش) خير را یافت، باید الله را سپاس و ستايش گويد، و کسي که غير از آن يافت، نباید غیر خود، کسي دیگری را ملامت و سرزنش کند». صحیح مسلم حدیث شماره (2577)