باطل کننده‌های نماز
1- یقین در باطل شدن وضو
از عباد بن تمیم از عمویش روایت است که در خصوص کسی که در نماز احساس خروج چیزی می‌کند، از پیامبر(صلى الله عليه وسلم) سؤال کرد. پیامبر(صلى الله عليه وسلم) فرمود: (لاینفتل – أو لاینصرف – حتی یسمع صوتا أویجد ریحا) [1] «تا صدایی نشنود یا بویی را احساس نکند(از نماز) منصرف نشود».
2- بطور عمد ترک کردن رکنی از ارکان یا شرطی از شروط نماز بدون عذر
به دلیل فرموده پیامبر(صلى الله عليه وسلم) به کسی که نمازش را به صورت ناصحیح خوانده بود: (إرجع فصل فإنک لم تصل)[2] «برگرد و نماز بخوان زیرا تو نماز نخوانده‌ای». همچنین به دلیل اینکه پیامبر(صلى الله عليه وسلم) به شخصی که به اندازه درهمی از پشت پایش خشک مانده بود، دستور داد که وضو و نمازش را اعاده کند.[3]
3- خوردن و آشامیدن عمدی
ابن منذر می‌گوید: علماء اجماع کرده‌اند بر اینکه اگر کسی در نماز فرض، عمداً بخورد یا بیاشامد لازم است نمازش را اعاده کند[4]. و نزد جمهور علماء نماز سنت نیز همینطور است؛ چون چیزی که فرض را باطل کند، سنت را نیز باطل می‌کند.
4- حرف زدن عمدی بدون مصلحت در نماز
از زید بن أرقم روایت است: (کنا نتکلم فی الصلاة یکلم الرجل منا صاحبه و هو إلی جنبه فی الصلاة، حتی نزلت: ) وَقُومُوا اللهِ قَانِتِینَ (، فأمرنا بالسکوت و نهینا عن الکلام)[5] «در نماز با هم صحبت می‌کردیم، مردی از ما با کسی که کنارش نماز می‌خواند صحبت می‌کرد تا آیه ) وقوموا الله قانتین ( نازل شد، سپس به سکوت امر شدیم و از صحبت کردن (در نماز) منع شدیم».
5- خندیدن
ابن منذر نقل کرده که خندیدن، به اجماع نماز را باطل می‌کند.[6]
6- عبور زن بالغ، خر یا سگ سیاه از بین سجده‌گاه نمازگزار و ستره‌اش
به دلیل فرموده پیامبر(صلى الله عليه وسلم): (إذا قام أحدکم یصلی، فإنه یستره إذا کان بین یدیه مثل آخرة الرحل فإذا لم یکن بین یدیه مثل آخرة الرحل فإنه یقطع صلاته الحمار و المرأة والکلب الأسود)[7] «هرگاه یکی از شما نماز خواند و در مقابل او چیزی مانند پشتی پالان شتر وجود داشت، برای او ستره به حساب می‌آید و اگر در مقابلش چیزی مانند پشتی پالان شتر وجود نداشت، عبور زن، خر و سگ سیاه نمازش را باطل می‌کند».
[1]) متفق علیه : خ (137/237/1)، م (361/276/1)، د (174/299/1). ج (513/171/1)، نس (99/1).
[2]) متفق علیه : خ (793/276 و 277/2)، م (397/298/1)، د (841/93 – 66/3)، ت (301/185 – 186/1)، نس (125/2).
[3]) درص (34) بیان شد.
[4]) الإجماع (40).
[5]) متفق علیه ک م (539/383/1)، ت (4003/252/1)، د (936/227/3)، خ (1200/72/3)، نس (18/3)، در روایت بخاری و نسائی جمله «ونهینا عن الکلام» وجود ندارد.
[6]) الإجماع (40).
[7]) تخریج در ص (113).
