آنچه برای روزه‌دار مباح است
1- غسل بمنظور خنک شدن
از ابوبکر بن عبدالرحمن از بعضی از اصحاب پیامبر(صلى الله عليه وسلم) روایت است: (لقد رأیت رسول الله(صلى الله عليه وسلم) بالعرج یصب علی رأسه الماء وهو صائم من العطش أو من الحر) [1] «پیامبر(صلى الله عليه وسلم) را در عرج (روستایی اطراف مدینه) دیدم که روزه بود واز تشنگی یا گرما آب بر سرش می‌ریخت».
2- مضمضه و استنشاق بدون مبالغه
از لقیط بن صبره روایت است که پیامبر(صلى الله عليه وسلم) فرمود: (وبالغ فی الاستنشاق إلا أن تکون صائما)[2] «و در استنشاق مبالغه کن مگر اینکه روزه باشی».
3- حجامت
از ابن عباس(رض) روایت است: (احتجم النبی(صلى الله عليه وسلم) و هو صائم)[3]. «پیامبر(صلى الله عليه وسلم) در حالی که روزه بود حجامت کرد».
و اگر بیم ضعف و سستی وجود داشت، حجامت مکروه است: از ثابت بنانی روایت است: (سئل أنس بن مالک(رض) أکنتم تکرهون الحجامة للصائم؟ قال: لا، إلا من أجل الضعف)[4] «از انس بن مالک سؤال شد آیا شما حجامت را برای روزه‌دار مکروه می‌دانستید؟ گفت نه، مگر به خاطر ضعف و سستی».
4- بوسیدن زنان و بازی با آنها برای کسی که قادر به کنترل خود است
از عایشه(رض) روایت است: (کان النبی(صلى الله عليه وسلم) یقبل و یباشر و هو صائم، و کان أملککم لإربه)[5] «پیامبر(صلى الله عليه وسلم) زنانش را می‌بوسید و با آنها بازی می‌کرد در حالی که روزه بود، و او کسی بود که از همه شما بیشتر شهوتش را کنترل می‌کرد».
5- صبح کردن در حالت جنابت
به دلیل حدیثی که از عایشه و أم سلمه روایت است: (أن رسول الله(صلى الله عليه وسلم) کان یدرکه الفجر و هو جنب من أهله ثم یغتسل و یصوم)[6] «پیامبر(صلى الله عليه وسلم) صبح می‌کرد در حالی که به دلیل نزدیکی با همسرانش جنب بود، سپس غسل می‌کرد و روزه می‌گرفت».
6- وصال (افطار نکردن) تا سحر
از ابوسعید خدری روایت است که از پیامبر(صلى الله عليه وسلم) شنیدم که فرمود: (لاتواصلوا، فأیکم أراد أن یواصل فلیواصل حتی السحر. قالوا: فإنک تواصل یا رسول الله، قال لست کهیئتکم، إنی أبیت لی مطعم یطعمنی و ساق یسقین)[7] «دو روز را بدون افطار به هم وصل نکنید و اگر کسی از شما خواست وصال کند تا سحر وصال کند. گفتند ای رسول خدا تو وصال می‌کنی، فرمود: من مانند شما نیستم، شب را به روز می‌رسانم در حالی که طعام‌دهنده‌ای مرا طعام می‌دهد و ساقی دارم که مرا آب می‌دهد».(*)
7- سواک زدن، استعمال بوی خوش، چرب کردن موی سر و پوست، سرمه کردن چشم، مصرف قطره و تزریق آمپول
دلیل مباح بودن این اشیاء اصل برائت و عدم وجود دلیل بر تحریم آنها است، چون اگر از جمله محرمات بر روزه‌دار می‌بودند، خدا و رسول او آن را بیان می‌کردند:
وَ مَا کَانَ رَبُّکَ نَسِیّاً )مریم: 64)
«پروردگارت هرگز فراموشکار نبوده است».
[fusion_sharing tagline=”دیگران را هم از این موضوع فقه آگاه سازید” tagline_color=”” title=”” link=”” description=”” pinterest_image=”https://almoflihun.com/wp-content/uploads/2015/02/فقه-قرآن-و-سنت.jpg” icons_boxed=”yes” icons_boxed_radius=”4px” box_colors=”#f76d21″ icon_colors=”#ffffff” tooltip_placement=”” backgroundcolor=”#ffffff” class=”” id=””][/fusion_sharing][1]) صحیح : [ص. د 2072]، د (2348/492/6).
[2]) تخریج در ص (35).
[3]) صحیح : [ص. د 2079]، خ (1939/174/4)، د (2355/498/6)، ت (772/137/2)، ترمذی عبارت «و هومحرم …» را هم زیاد کرده است.
[4]) صحیح : [مختصر 947]، خ (1940/174/4)، خون دادن حکم حجامت را دارد ولی اگر خون‌دهنده بیم داشت که دچار ضعف می‌شود در روزه خونندهد مگر اینکه ضرورت ایجاب کند.
[5]) متفق علیه : خ (1927/149/4)، م (1106 – 65- 771/2)، د (2365/9/7)، ت (725/116/2).
[6]) متفق علیه : خ (1926/143/4)، م (1109/779/4)، د (2371/14/7)، ت (776/139/2).
[7]) صحیح : [ص. 269]، خ (1967/208/4)، د (2344/487/6).
*) منظور از طعام و آب در اینجا، طعام و آب معنوی است و گرنه وصال تحقق پیدا نمی‌کند «مترجم».
